Dit artikel gaat een optische illusie op het ECG! Het gaat hier om het Emery fenomeen: een optische illusie bij een retrograde P-top die het doet lijken alsof er ST-elevatie is. Je leest er meer over in het artikel, inclusief voorbeelden!

We beginnen met een stukje basis fysiologie. Zoals we inmiddels weten kennen we op het ECG meerdere deflecties. Die worden veroorzaakt door verschillende vectoren (richting van depolarisatiegolven) door het hart. De P-top ontstaat ten gevolge van de atriale depolarisatie, het QRS-complex (in allerlei morfologieën) ontstaat bij de ventriculaire depolarisatie en de T-top bij de ventriculaire repolarisatie. Maar waar is dan de atriale repolarisatie?

Atriale repolarisatie

Na atriale depolarisatie volgt er atriale repolarisatie. Je weet mogelijk ook dat die repolarisatiegolf, Ta-golf (atriale T-top) genoemd, zich ‘verstopt’ in het QRS-complex. Want waar de T-top na het QRS-complex volgt, volgt ook de Ta-golf na de P-top. Echter, omdat dan het QRS-complex valt en dat qua elektriciteit de Ta-golf ‘overschreeuwt’ zie je de Ta-golf niet. Hieronder heb ik dat met mijn beste Paint-skills geprobeerd duidelijk te maken.

In onderstaand ECG heb ik een voorbeeld van een hele uitgesproken Ta-golf gemarkeerd. Je ziet eigenlijk een soort PTA-depressie (PR-segment beneden de basislijn) en een upsloping ST-segment. Dit ziet er zo uit door de Ta-golf. Maar hoe kan het dat de Ta-golf negatief is, terwijl de P-top positief is? Dat lees je hieronder!

Waar we bij het QRS-complex en de T-top geleerd hebben dat deze dezelfde richting hebben, is dat bij de P-top en Ta-golf niet. De depolarisatierichting en repolarisatierichting zijn bij ventriculaire depolarisatie en repolarisatie tegenovergesteld, met ook tegenovergestelde ionenstromen. Dat veroorzaakt een soort ‘min en min is plus’ effect waardoor de T-top positief is als het QRS-positief is, en vice versa. Atriaal is dat niet zo. Daar is de ionenstroom wel anders bij depolarisatie en repolarisatie, maar de elektrische vector niet. Dat veroorzaakt een negatieve Ta-golf bij een positieve P-top en vice versa (Holmqvist et al, 2009, Sprague et al, 1925).

Emery fenomeen

In 1979 werd door James Emery voor het eerst het fenomeen beschreven waar we het hier over hebben. Het is in principe niet heel ingewikkeld: de Ta-golf polariteit is dus omgekeerd dan die van de P-top. Dat wil zeggen, negatieve Ta-golf bij positieve P-top. Zoals je hierboven zag kan dat zorgen voor een combinatie van PTA-depressie en upsloping ST-segment of zelfs ST-depressie. Andersom geldt dus ook: bij een negatieve P-top kan er een positieve Ta-golf ontstaan die ST-elevaties nabootst.

Hieronder zie je enkele voorbeelden van het Emery fenomeen.

Afsluiting

Bedankt voor het lezen van dit artikel. Vergeet je niet te abonneren op ons YouTube-kanaal. Ook zijn we te volgen op LinkedIn en Instagram! Verspreid het kanaal ook vooral onder je collega’s en andere geïnteresseerden, dat wordt enorm gewaardeerd!